Sterren kijken, ergens in the middle of nowhere, op het strand van een Europees land of gewoon in ons eigen kikkerlandje. We hebben het allemaal wel eens gedaan en wanneer je het doet, is er ook altijd wel iemand die als eerste ‘De Grote Beer’ weet te spotten. Maar welke sterren aan de hemel zijn er nog meer te zien in die oneindige hemel? Wij zochten een aantal mooie sterren combi’s voor je op bij welbekend Wikipedia en ervaringsdeskundigen, met als resultaat onderstaande tips. Een kort lesje sterren kijken voor beginners dus! Zo kan je de volgende keer net zo hard als de Poolster shinen als je naar de melkweg aan het staren bent, op zoek naar een sterrenbeeld. Ik zie, ik zie wat jij niet ziet…
5x Zelf sterren aan de hemel herkennen
1. De Grote Beer
Het is bijna een gemis in je opvoeding als je De Grote Beer niet kent. Maar om zowel de kenners als onwetende een beetje info te geven, hieronder een voorbeeld van De Grote Beer en een klein lesje sterrenkunde. De Grote Beer herken je aan de vorm van de ‘steelpan’ die 7 felle sterren met elkaar vormen. Maar wist je dat De Grote Beer eigenlijk uit veel meer dan alleen die 7 felle sterren bestaat? De ‘steelpan’ is slechts een gedeelte. Ook leuk om te weten is dat de Latijnse naam van dit sterrenbeeld Ursa Major is.
2. Cassiopeia
Een ander goed zichtbaar sterrenbeeld is Cassiopeia. Dit sterrenbeeld heeft de vorm van een ‘W’ en die ‘W’ wordt gevormd door 5 felle sterren. Afgekort wordt dit sterrenbeeld ook wel Cas genoemd en de naam Cassiopeia staat volgens Wikipedia in de Griekse mythologie voor de benaming van de koningin van de Ethiopiërs.
3. Poolster
Starend naar de hemel kun je hem eigenlijk niet missen: de Poolster. Gigantisch lichtgevend en het is de ster die het noorden aangeeft. Je kan de Poolster spotten door De Grote Beer te zoeken en een lijntje van de twee buitenste sterren van de pan naar boven te trekken. De eerste heldere ster die je tegenkomt? Dat is de poolster! Easy as that!
4. De Kleine Beer
De Poolster is ook verwerkt in een sterrenbeeld, namelijk in de Kleine Beer oftewel Ursa Minor. Ook De Kleine Beer heeft iets weg van een pannetje, maar dan net met een langere steel. Net als de Grote Beer is ook de Kleine Beer altijd goed zichtbaar in Nederland.
5. Orion
Met dit sterrenbeeld hebben wij zelf nog wat moeite, maar net als Cassiopeia en De Grote Beer moet Orion ook gemakkelijk te zien zijn. Dit sterrenbeeld heeft de vorm van een zandloper en ook voor dit sterrenbeeld heb je zeker geen sterrenkijker nodig. Je kan Orion het snelst vinden door de twee reuzensterren Betelgeuze (linksboven van de zandloper) en Rigel (rechtsonder van de zandloper) te spotten. Vanuit daar zie je dan vanzelf de rest van de sterren die erbij horen. Vooral in de winter is Orion goed zichtbaar.
Sterren kijken voor beginners, 5 tips om zo goed mogelijk sterren te kunnen spotten
Wanneer je sterren wilt kijken, dan moet je op een paar simpele dingen letten, hieronder de tips:
1. Met het blote oog of met een goede verrekijker
Je kan op heldere nachten met het blote oog soms al onwijs goed sterren zien en voor een beginner is een sterrenkijker of telescoop echt niet nodig. Maar wat wel fijn kan zijn om mee te nemen of te gebruiken, dat is een goede verrekijker. Dan kan je net wat beter details zien van de maan (denk aan kraters!) en ook sterren spotten je dan soms net wat gemakkelijker (bijvoorbeeld ook de Melkweg!) zelfs de sterren die met het blote oog niet eens zichtbaar zijn! Een goede verrekijker is bijvoorbeeld:
Wanneer je een goede verrekijker gaat zoeken die je uit de hand gebruikt, is het slim om een verrekijker met een vergroting onder de 12x te nemen. Deze hou je makkelijk stabiel en in de hand. Neem je een grotere verrekijker dan heb je weer een statief nodig en die kun je dus niet zomaar vanuit de hand gberuiken. Let ook even op de lichtsterkte van een verrekijker als je er een gaat aanschaffen, hoe groter het frontelement hoe lichter de verrekijker is. Ga bijvoorbeeld voor een opening van 50mm. Kies je een 70mm of groter, dan zul je al gauw merken dat die verrekijker minder makkelijk vanuit de hand te gebruiken is. De meest gebruikte verrekijker die trouwens gebruikt worden om sterren te kijken zijn vaak 7 x 50.
2. Zorg dat je op een donkere plek bent wanneer je sterren gaat kijken
Het klinkt misschien voor de hand liggend, maar het zal je verbazen over hoe moeilijk het is om in Nederland een plek met weinig lichtvervuiling te vinden. Als je echt goed sterren wilt spotten, dan moet je licht zo veel mogelijk vermijden. Denk aan stadslicht, maar ook aan kassen die verlicht worden op het platteland. Hoe meer lichtvervuiling, hoe moeilijker het is om de hemel goed te kunnen zien. Goede plekjes zij het strand of verlaten weilanden. Is er toch licht om je heen? Zorg dan dat je richting het zuiden kijkt daar zie je de meeste sterren!
3. Vermijd de volle maan
We zeiden het al bij tip 2: Ga op een donkere plek sterren kijken. Maar dat zal lastig worden als het volle maan is. Zorg dus dat je niet tijdens volle maan gaat sterrenkijken.
4. Ga alleen sterren spotten bij een heldere hemel
Is er een wolkje aan de lucht? Dan zal het moeilijk worden om wat te zien. Ga dus sterren spotten als de weersverwachting goed is en er een heldere hemel is!
5. Leer van ervaren sterrenkijkers, boeken of apps
Als je echt een beginner bent als het om sterren kijken gaat is het tof om blogs te lezen, boeken te gebruiken of apps te installeren die je kunnen helpen met het sterren spotten. Via je mobiel of tablet kun je via apps namelijk heel makkelijk zien wat er zich bovenin de hemel bevindt. Een goede app om te gebruiken is bijvoorbeeld SkyView.
Handige en leuke boeken zijn:
Bij een sterrenwacht sterren spotten
Wist je dat er ook plekken zijn, sterrenwachten, waar je in Nederland ook sterren kunt kijken. Een van die plekken is Sonnenborgh in hartje Utrecht. Het is een museum en sterrenwacht in één en van begin oktober tot eind maart zijn er Sterrenkijkavonden op de vrijdag- en zaterdagavond. Bewonder je liever de zon? Elke zondag kun je tussen 13.00 en 17.00 uur kijken naar de zon vanuit de sterrenwacht, mits het natuurlijk helder weer is. Oh en ook tof, check hun pagina met tips om thuis sterren te kijken, daar worden soms data genoemd waarop bijzondere momenten zichtbaar zijn.
Wat zijn sterrenbeelden eigenlijk?
Sterrenbeelden zijn niet alleen van betekenis in de astronomie, maar vind je ook in de lucht. Maar wat zijn sterrenbeelden eigenlijk? Sterrenbeelden ontstonden al in de Oudheid. Er werden toen patronen in de sterren ontdekt en deze werden vernoemd naar mensen of legenden. Ze werden ook gebruikt voor het vinden van de weg, bijhouden van de tijd of simpelweg voor het vertellen van verhalen. Zoiets als wij nu dus ook doen!
En hoe zit het dan met vallende sterren?
Vallende sterren zijn eigenlijk meteoren. Felle lichtsporen die soms uit het niets in de lucht lijken te verschijnen. Het zijn deeltjes uit de ruimte die in onze atmosfeer terecht komen. Zoals je zelf waarschijnlijk ook wel hebt gemerkt kun je die meteoren niet altijd zien, maar vaak op bepaalde plekken en slechts voor een kortere periode in het jaar. Dat klopt ook! Vallende sterren komen namelijk in kleinere en grotere zwermen ieder jaar rond dezelfde datum terug. Die data vallen bijvoorbeeld in de maand Augustus en Nederland is onder andere een plek waar je meteoren goed kunt zien. In Augustus kun je Perseïden-meteorenzwerm zien. Verder is het belangrijk dat je echt op een donkere plek bent, vergeet dus de verlichte steden of overbelichte kassen in een weiland, want die zorgen er voor dat je vallende sterren veel minder goed kan zien. Ook bewolking kan een dooddoener zijn.
Altijd paraat om sterren te kijken met een sterren app
Leuke apps om sterren mee te kijken zijn bijvoorbeeld Sky View voor je smartphone of Star Chart voor een iPad. Het enige dat je met dit soort apps hoeft te doen is het opstarten op je telefoon of tablet en vervolgens je beeldscherm naar de lucht wijzen. Je kan dan vaak direct de sterren of sterrenbeelden op je beeldscherm zien.
Download een sterren app
- SkyView® Lite
- Star Chart
- Star & Planet Finder (hiermee kun je niet alleen sterren kijken maar ook planeten spotten)
- Scope Nights
