We kunnen het niet ontkennen: helaas brengt onze reislust best wat schade toe aan het klimaat… Maarja helemaal stoppen met reizen? Dat is ook weer niet echt een optie. Dus dan maar duurzaam op pad gaan. Maar hoe werkt dat? Ik zocht het voor je uit en geef je tips over hoe ook jij gemakkelijker bewuster en duurzaam kunt reizen.
Wat is ‘duurzaam reizen’?
Het eerste obstakel dat je tegenkomt, is misschien wel meteen het moeilijkste. Wat betekent duurzaam reizen eigenlijk? Wat moet je dan anders doen? Verschillende experts zoals Paul Peeters, lector sustainable transport and tourism aan BUAS, en Eke Eijgelaar, researcher sustainable tourism aan BUAS, vertelden me hun visie op duurzaam reizen. Over één ding waren ze het eens: er is geen duidelijke definitie. Enerzijds is er duurzaamheid op het gebied van milieu. Een simpel voorbeeld: Neem liever de trein in plaats van het vliegtuig, daarmee bespaar je namelijk al snel 200kg CO2. Anderzijds is er sociale duurzaamheid. Dan gaat het meer over waar je je geld uitgeeft; bij de lokale bevolking of bij grote ketens? Maar, je weet meestal niet hoe de lokale bevolking hun producten maakt of waar ze hun materialen vandaan halen. Dus het is moeilijk beoordelen hoe duurzaam ze zijn voor het klimaat. Het beste is het natuurlijk als het zowel goed voor het milieu als goed voor de lokale bevolking is, maar dat blijkt lastiger dan gehoopt. Een voorbeeld: het meest duurzaam qua eten is vegetarisch of veganistisch, maar dat is moeilijker te vinden bij lokale restaurantjes. Het is natuurlijk niet zo dat grote ketens per definitie slecht zijn, wanneer zij een goed duurzaamheidsbeleid hebben is er niks op tegen. Maar wanneer we bijvoorbeeld kijken naar grote kledingketens, hebben we het al snel over fast fashion. Dat is per definitie niet duurzaam. Dat soort ketens zijn dus beter te vermijden. Dat ligt natuurlijk al anders bij restaurants. Duurzaam reizen zit dus niet alleen in een alternatief voor het vliegtuig kiezen en daarmee CO2-uitstoot besparen, maar vooral ook in veel dingen die je op je bestemming kan doen. Denk bijvoorbeeld aan je verblijf, hoe je beweegt binnen de stad, waar je eet en waar je shopt.
CO2-uitstoot berekenen
Er zijn tal van CO2-calculators online te vinden die je uitstoot berekenen. Gek genoeg kan de uitkomst nogal verschillen per calculator. Bij GreenTripper zou de uitstoot van een retourvlucht van bijvoorbeeld Eindhoven Airport naar Londen Heathrow namelijk 196kg zijn. Bij GreenTicket is dat 230kg. Een andere calculator en vergelijker is EcoPassenger, waar NS International ook haar berekeningen op baseert, en daar komen ze voor zo’n vlucht uit op 270,6kg. Zij berekenen wel het transport van en naar het vliegveld erbij. Toch is het een vrij groot verschil. Hoe kan dat? Volgens Jeppe Bijker, co-founder van GreenTickets, is er gewoon nog geen goede manier om CO2-uitstoot te berekenen. Iedere rekenmachine zou andere gegevens gebruiken van bijvoorbeeld het type vliegtuig en de belading. Dit scheelt in de uitstoot. Maar, de belangrijkste reden is dus dat er (nog) geen juiste manier is om de CO2-uitstoot te berekenen.
Waar verblijf je?
Waar verblijf je het beste als je dit duurzaam wil doen? Kies je dan voor een hotel, Airbnb of B&B?
Laten we beginnen met die eerste: het hotel. Op zich is een hotel geen verkeerde keuze, maar zodra je een grote keten neemt zoals het Hilton, dan doe je niks voor de lokale bevolking. Het ding is wel dat grotere ketens vaak meer budget hebben om duurzamer te zijn. Dat is een afweging die je voor jezelf moet maken: ga ik voor sociale of ecologische duurzaamheid? Een relatief nieuwe hotelketen, QBic, zet volledig in op duurzaamheid en is dus echt een super optie als je duurzaam wil verblijven, maar het prijskaartje is er wel naar. Je betaald er gemiddeld 100 euro per nacht.
Airbnb is in beginsel een goed concept. Je slaapt bij mensen thuis en het geld gaat dan ook direct naar de eigenaar. Een goed voorbeeld van sociale duurzaamheid. Maar, helaas wordt Airbnb lang niet altijd meer op deze manier gebruikt. Steeds meer volledige woningen worden opgekocht en verhuurd als Airbnb’s. Hierdoor wordt de lokale bevolking verdreven en is er dus minder woningaanbod voor hun. In dat geval is Airbnb juist een hele slechte keuze. En bij Airbnb is ecologische duurzaamheid lang niet altijd gegarandeerd.
Een Bed & Breakfast is misschien wel de meest duurzame optie op het gebied van sociale duurzaamheid. Je slaapt bij mensen thuis waardoor het geld bij de lokale bevolking blijft en er niks verloren gaat aan grote bazen. Nadeel is wel dat B&B’s meestal ook niet erg ecologisch zijn en vaak een stuk buiten het centrum liggen.
Het blijft dus de afweging of je voor sociale duurzaamheid of ecologische duurzaamheid wil gaan. Voor beide kiezen is vrijwel niet mogelijk. Voor ecologische duurzaamheid kan je het beste bij een (grotere) hotelketen zijn, simpelweg omdat deze meer middelen hebben om duurzamer te zijn. Ga je voor sociale duurzaamheid, dan moet je je juist meer tot lokale initiatieven richten.
Bewegen binnen de stad
Natuurlijk is de meest duurzame manier van bewegen te voet. Alleen, in een grote stad is lopen lang niet altijd een optie. Blijf je binnen een bepaalde wijk om die te ontdekken, dan is te voet alleen maar leuker. Je ziet meer van de omgeving en stuit misschien op nieuwe plekjes.
Grotere (hoofd)steden zoals Madrid, Londen of Parijs hebben een enorm metronetwerk. Voor deze steden geldt vaak dat je overal heel makkelijk kan komen met de metro. Omdat deze vaak op elektriciteit rijden, is dit een redelijk groene keuze, vooral je als er gebruik van maakt om de lange afstanden te overbruggen en de rest te voet te doen.
De bussen zijn een wat lastiger verhaal. Natuurlijk is het leuker om in een bus door de stad te rijden dan in een metro. Je ziet meteen wat meer van de omgeving, maar even milieubewust is het niet altijd. Veel steden hebben in de afgelopen jaren gelukkig wel groene of hybride bussen geïntroduceerd, maar dat geldt lang niet voor alle buslijnen.
Een andere optie is de fiets. In veel steden zijn er verschillende fietsverhuurpunten waar je een fiets mee kan nemen en op een ander punt in de stad weer terug kan zetten. Daarnaast zijn er ook veel steden waar hotels zelf fietsen te huur aanbieden. Het is natuurlijk wel fijn als je een beetje een fietsvriendelijke stad uitkiest, maar in Europa zijn dat er best een aantal. Valencia is een voorbeeld van een perfecte fietsstad.
Duurzaam shoppen
Een stedentrip om een weekendje te gaan shoppen wordt steeds normaler. Grote winkelstraten vol met grote winkelketens als H&M, Zara, Bershka of New Look vind je tegenwoordig overal. Maar, deze ketens doen grotendeels allemaal aan fast fashion. Alles behalve duurzaam dus. Nou gebruikt H&M bijvoorbeeld duurzaam katoen in sommige kledingstukken, maar dat maakt de productie van de kleding nog niet duurzaam. Waar kan je dan beter wel gaan shoppen?
Vintage is hot! In menig hippe stad vind je genoeg vintage kledingwinkels. Steden als Berlijn, Parijs of Londen barsten er van. Door het kopen van tweedehands kleding gaat de kleding dus langer mee en is het niet meer fast fashion, omdat het een tweede leven krijgt. Daarnaast zijn ook onafhankelijke en duurzamere kledingmerken een goede optie en markten zijn ook altijd een goede plek om mooie kledingvondsten op te doen. Lees hier meer over vintagewinkels in Parijs
Je kleding kopen op een markt draagt eerder bij aan sociale duurzaamheid dan wanneer je het in een grote keten koopt. Het nadeel ervan is wel, dat je niet weet hoe kleding op een markt is geproduceerd.
Duurzaam eten
Duurzaam eten zit ‘m in verschillende aspecten. Het is dan ook lang niet altijd haalbaar om die allemaal af te vinken. Het is bijvoorbeeld beter om geen of zo min mogelijk vlees te eten. De vleesindustrie is namelijk enorm vervuilend. Daarnaast zijn lokale groente en fruit uit het seizoen een betere keuze en sociaal gezien kan je beter bij een zelfstandig restaurantje eten dan bij een grote keten. Heel wat om over na te denken en af te wegen. Niet makkelijk dus.
Gelukkig zijn er wat hulpmiddelen om het wat simpeler te maken. Op Tripadvisor kan je bijvoorbeeld een aantal filters activeren waardoor het al makkelijker is om te zien wat je opties zijn. Je kan filteren op ‘Geschikt voor vegetariërs’, ‘Veganistische opties’ of ‘Lokale keuken’.
Nog een handigere app is HappyCow. Deze app helpt je zoeken naar veganistische, vegetarische of gewone restaurants met vega of vegan opties. Aan de hand van je locatie kan je zien wat er in de buurt zit en de reviews van voorgangers helpen je een lekkere keuze te maken.
Mocht je snel behoefte hebben aan iets te eten en zitten er niet veel groene opties in de buurt? Kies dan een keten waar ze wel bezig zijn met duurzaamheid en waar alsnog vegetarische opties zijn. En je kopje koffie, neem die liever met een andere melksoort dan koeienmelk, havermelk bijvoorbeeld. Deze heeft namelijk de minste impact op het milieu volgens The Guardian.
Waarom kiezen voor eten zonder vlees? Volgens PETA kan je van de brandstof die nodig is voor het maken van één hamburger, 32km rijden in een lichte auto. Eén pond vlees produceren kost 10 keer zo veel water als één pond tarwe. En een varkensstal produceert net zo veel ruw afval als een stad met 12.000 inwoners. Dus ja, denk even twee keer na als je een hap vlees neemt.
Heb jij nog een ultieme tip om duurzamer en bewuster te reizen?
Dit zijn natuurlijk slechts een aantal tips die je kunnen helpen om je stedentrip of reis wat te verduurzamen. Sommige dingen kosten wat meer moeite of geld dan andere, dus het ligt er natuurlijk net aan hoever je wil gaan en wat je intentie is. Maar voor veel dingen binnen je reis geldt dat het best wat duurzamer kan. Heb jij nog een ultieme tip om wat bewuster of groener te reizen (zo ver dat mogelijk is)? Laat het dan hieronder achter in een reactie!
Dit artikel is geschreven door Inge Fransen, derdejaars journalistiek studente met een enorme reislust en interesse in duurzaam reizen. Als haar studentenbudget het toelaat is ze altijd onderweg en op (city)trips en met deze tips hoopt ze jou ook te helpen om je reis te plannen!
