Duurzaamheid én reizen zijn vaak twee dingen die niet samen gaan, lees: Met de vele vluchten die jij maakt, die nachtbussen waar je dagen in hebt doorgebracht en tal van andere activiteiten die je onderneemt op vakantie, ben jij eigenlijk extra vervuilend voor onze aardbol. Het klinkt een beetje hard, maar milieuvriendelijke reizen bestaat eigenlijk niet… Oh en als je jouw reis spotgoedkoop boekt bij een reisorganisatie die niet in het land zelf gevestigd is of alleen met niet-lokale werknemers werkt, dan heeft de lokale bevolking eigenlijk ook vrij weinig aan jouw reis. Terwijl duurzame economische ontwikkelingen in arme landen juist nodig zijn en het belangrijk is dat geld in die landen geïnvesteerd wordt. Maar goed, hoe kan je dan duurzaam reizen als thuis blijven geen optie is als traveladdict? We vertellen het je graag in 10 tips!
10 tips om duurzaam te reizen
Hieronder vind je 10 tips die je helpen om milieuvriendelijker te reizen en/of zorgen voor duurzame economische ontwikkelingen waardoor je lokale culturen en economieën helpt:
First things first: Wat is ‘duurzaam reizen’?
Het eerste obstakel dat je tegenkomt, is misschien wel meteen het moeilijkste. Wat betekent duurzaam reizen eigenlijk? Wat moet je dan anders doen? Verschillende experts zoals Paul Peeters, lector sustainable transport and tourism aan BUAS, en Eke Eijgelaar, researcher sustainable tourism aan BUAS, vertelden me hun visie op duurzaam reizen. Over één ding waren ze het eens: er is geen duidelijke definitie.
Enerzijds is er duurzaamheid op het gebied van milieu. Een simpel voorbeeld: Neem liever de trein in plaats van het vliegtuig, daarmee bespaar je namelijk al snel 200kg CO2. Anderzijds is er sociale duurzaamheid. Dan gaat het meer over waar je je geld uitgeeft; bij de lokale bevolking of bij grote ketens? Maar, je weet meestal niet hoe de lokale bevolking hun producten maakt of waar ze hun materialen vandaan halen. Dus het is moeilijk beoordelen hoe duurzaam ze zijn voor het klimaat.
Het beste is het natuurlijk als het zowel goed voor het milieu als goed voor de lokale bevolking is, maar dat blijkt lastiger dan gehoopt. Een voorbeeld: het meest duurzaam qua eten is vegetarisch of veganistisch, maar dat is moeilijker te vinden bij lokale restaurantjes. Het is natuurlijk niet zo dat grote ketens per definitie slecht zijn, wanneer zij een goed duurzaamheidsbeleid hebben is er niks op tegen. Maar wanneer we bijvoorbeeld kijken naar grote kledingketens, hebben we het al snel over fast fashion. Dat is per definitie niet duurzaam. Dat soort ketens zijn dus beter te vermijden. Dat ligt natuurlijk al anders bij restaurants.
Duurzaam reizen zit dus niet alleen in een alternatief voor het vliegtuig kiezen en daarmee CO2-uitstoot besparen, maar vooral ook in veel dingen die je op je bestemming kan doen. Denk bijvoorbeeld aan je verblijf, hoe je beweegt binnen de stad, waar je eet en waar je shopt.
CO2-uitstoot berekenen
Er zijn tal van CO2-calculators online te vinden die je uitstoot berekenen. Gek genoeg kan de uitkomst nogal verschillen per calculator. Bij GreenTripper zou de uitstoot van een retourvlucht van bijvoorbeeld Eindhoven Airport naar Londen Heathrow namelijk 196kg zijn. Bij GreenTicket is dat 230kg. Een andere calculator en vergelijker is EcoPassenger, waar NS International ook haar berekeningen op baseert, en daar komen ze voor zo’n vlucht uit op 270,6kg. Zij berekenen wel het transport van en naar het vliegveld erbij. Toch is het een vrij groot verschil. Hoe kan dat? Volgens Jeppe Bijker, co-founder van GreenTickets, is er gewoon nog geen goede manier om CO2-uitstoot te berekenen. Iedere rekenmachine zou andere gegevens gebruiken van bijvoorbeeld het type vliegtuig en de belading. Dit scheelt in de uitstoot. Maar, de belangrijkste reden is dus dat er (nog) geen juiste manier is om de CO2-uitstoot te berekenen.
10 tips om duurzamer te reizen
En dan nu wat praktische tips:
1. Reis met reisorganisaties met een Fair Trade keurmerk
Sinds kort zijn er namelijk reisorganisaties in Nederland die Fair Trade reizen aanbieden. Reisorganisaties die dit aanbieden hebben een speciaal keurmerk, het Fair Trade Holidays keurmerk, en dit keurmerk krijg je alleen als je aan bepaalde eisen voldoet. Footprint Travel is een van de reisorganisaties in Nederland die het Fair Trade keurmerk hebben, wij zijn ook met hun naar Zuid-Afrika geweest, en zij zijn de 3e reisorganisatie die Fair Trade reizen naar Afrika mag verkopen in Nederland. Als je met een reisorganisatie reist die zo’n keurmerk heeft, weet je dat bijvoorbeeld veel gebruik wordt gemaakt van accommodaties die FTT (Fair Trade Tourism) gecertificeerd zijn. Zo’n certificaat krijgen die accommodaties alleen als ze voldoen aan maar liefst 200 criteria op het gebied van eerlijke lonen, goede arbeidsomstandigheden, eerlijke inkoop en management, maar ook respect voor mensenrechten, cultuur en natuur.
2. Travel with & like a local
Er zijn steeds meer initiatieven die je in contact kunnen brengen met locals tijdens het reizen. Denk bijvoorbeeld aan de food tour die wij maakten in Rome met een gids die zijn tour aanbood via WithLocals. Als je reist met locals, kan dit gunstig zijn voor hun land en gemeenschap. De community wordt namelijk betrokken en als je een excursie maakt, blijft het geld van jouw reis voor een groot deel binnen de gemeenschap in plaats van dat het helemaal naar een groot bedrijf / organisatie gaat. Ook leuk en goed om te doen: Bij mensen thuis slapen in Homestays! Dan zie je helemaal meteen waar jouw geld terecht komt en waarschijnlijk begrijp je door dit soort dingen ook beter andere culturen, omdat je er even middenin zit.
3. Hiking & Biking: Reis niet met het vliegtuig maar met milieuvriendelijke alternatieven
Ook zijn er milieuvriendelijke alternatieven te bedenken in plaats van vliegen, reis bijvoorbeeld met de trein of met een zeilboot. Een zeilboot is het meest natuurvriendelijk van deze twee opties, omdat het immers gebruik maakt van de wind als aandrijving. Maar ook een trein is minder vervuilend dan een vliegtuig, al hangt de uitstoot van een trein ook weer af van de hoeveelheid CO2-uitstoot die stroom in landen maakt waar je doorheen reist. Nog beter: Reizen met de fiets of ga simpelweg wandelen! Niet alleen beter voor de wereld omdat het niet vervuilend is, maar ook gezond voor je eigen lichaam omdat je veel beweegt. De Lonely Planet voorspelde al dat fietsvakanties populairder gaan worden, grote kans dat het een boost krijgt nu duurzaam reizen ook meer wordt gepromoot! Al noemt de LonelyPlanet het natuurlijk geen fietsvakantie, maar heel hip: Bikepacking.
4. Eet vaker vegetarisch of veganistisch en zoveel mogelijke regionale producten
Als je de film Vleesverlangen op de NPO hebt gezien of de documentaire van Leonardo Dicaprio genaamd Before the Flood, dan weet je hoe slecht de vleesindustrie voor onze wereld is. Eet daarom zoveel mogelijk (niet alleen op reis!) vegetarisch of veganistisch. Een dag meer vegetarisch eten in de week, kan al helpen. Ook is het beter voor het milieu als je zoveel mogelijk regionale producten eet. Producten die van ergens anders moeten komen, moeten helemaal geïmporteerd worden en dit brengt niet alleen extra kosten met zich mee (waardoor dus minder naar de lokale bevolking gaat), maar het is ook slecht voor het milieu omdat het vervoerd moet worden (extra CO2-uitstoot). Bovendien kan veganistisch eten onverwacht lekker zijn, zo aten wij in Porto bijvoorbeeld bij een heel leuk én lekker veganistisch restaurantje! Stel je er dus beetje bij beetje wat meer voor open als je een echte vleeseter bent!
→ Tip: Gelukkig zijn er wat hulpmiddelen om het wat simpeler te maken. Op Tripadvisor kan je bijvoorbeeld een aantal filters activeren waardoor het al makkelijker is om te zien wat je opties zijn. Je kan filteren op ‘Geschikt voor vegetariërs’, ‘Veganistische opties’ of ‘Lokale keuken’.
→ Wist je dat: Waarom kiezen voor eten zonder vlees? Volgens PETA kan je van de brandstof die nodig is voor het maken van één hamburger, 32km rijden in een lichte auto. Eén pond vlees produceren kost 10 keer zo veel water als één pond tarwe. En een varkensstal produceert net zo veel ruw afval als een stad met 12.000 inwoners. Dus ja, denk even twee keer na als je een hap vlees neemt.
5. Doe mee aan de deeleconomie & koop geen nieuwe spullen
Nieuwe spullen kopen is misschien goed voor de economie, maar minder voor de grondstoffen van onze aarde. Probeer daarom dingen te hergebruiken of lenen. Koop bijvoorbeeld geen eigen auto, maar leen er een van iemand die je kent of via een Airbnb voor auto’s zoals GoBoony! Wij gingen via hen bijvoorbeeld met een camper reizen door de Algarve in Portugal. Ook een backpack of koffer lenen, kan al beter zijn dan er zelf één kopen of ga voor een vintage exemplaar via Marktplaats.
Vintage is hot! In menig hippe stad vind je genoeg vintage kledingwinkels. Steden als Berlijn, Parijs of Londen barsten er van. Door het kopen van tweedehands kleding gaat de kleding dus langer mee en is het niet meer fast fashion, omdat het een tweede leven krijgt. Daarnaast zijn ook onafhankelijke en duurzamere kledingmerken een goede optie en markten zijn ook altijd een goede plek om mooie kledingvondsten op te doen. Lees hier meer over vintagewinkels in Parijs
6. Heel vervelend: Blijf langer op reis als je ver moet vliegen!
Als je baas ooit vraagt waarom je zo lang op reis wilt, dan kun je gewoon vertellen dat het beter is om langer weg te blijven als je ver moet vliegen. Vliegen is namelijk vervuilend, maar als je langer weg blijft dan is de uitstoot per dag in ieder geval laag. Alsof het de vlucht meer waard is als je langer blijf zeg maar.
7. Betaal iets meer voor je vliegticket en verklein je ecologische voetafdruk in de lucht
Er zijn ook manieren om je CO2-uitstoot te compenseren als je gaat vliegen, zo kun je als je een vlucht boekt bij KLM gebruik maken van de optie CO2ZERO en zo je ecologische voetafdruk in de lucht verkleinen. Je betaalt dan een extra bedrag (dat wordt berekend door de hoeveelheid brandstof van jouw vlucht te bepalen en dan de gemiddelde CO2-uitstoot per passagier te berekenen, om je een idee te geven: bij de verbranding van 1 kg brandstof komt 3,157 kg CO2 vrij) en het bedrag dat jij extra betaald wordt geïnvesteerd in CO2-reductieprojecten die erkend zijn met het Gold Standard-certificaat.
8. Kies voor milieuvriendelijke excursies en activiteiten als je op reis bent
Als je op reis een excursie gaat maken of een activiteit in plant, probeer dan voor iets milieuvriendelijks te kiezen. Denk bijvoorbeeld aan milieuvriendelijke activiteiten zoals hiken, een yoga-les, fietsen, danslessen of kajakken. Je hebt dan geen dingen nodig die slecht zijn voor het milieu, zoals energie-vretende waterscooters of attractieparken.
9. Zo simpel kan het zijn: Gebruik je eigen waterfles en wees zuinig op water
Probeer zo min mogelijk afval te maken als je op reis bent en doe dat bijvoorbeeld al door een hervulbaar waterflesje te gebruiken. Je maakt dan niet onnodig meer plastic-afval. Sowieso moet je op reis, en ook thuis, zuinig zijn op schoon drinkbaar. Laat bijvoorbeeld niet onnodig de kraan lopen als je gaat douchen, tandenpoetsen of afwassen.
10. Maak geen gebruik van dieronvriendelijke attracties!
Vermijd dieronvriendelijke attracties als je op reis bent. Pas kort is dit zo in het nieuws, maar het is echt belangrijk dat je op reis niet gebruik maakt van olifantenritten of zoiets als dolfijnenshows. Dieren zijn niet op onze aardbol om ons te entertainen, zij zijn wildlife en moeten gewoon vrij in de natuur kunnen leven.
Duurzaam reizen begint eigenlijk al thuis
Er is bijna niets leuker dan het maken van een mooie reis! Trek je wandelschoenen aan en vertrek richting de machtige Ardennen of de Pyreneeën. Gooi een rugzak om en ga backpacken in Thailand, Indonesië of een ander Aziatisch land. Of maak een roadtrip door ultieme landschappen zoals je die vindt in IJsland of Canada. De wereld is zo divers en prachtig, maar terwijl je reist kan het je niet ontgaan dat het, hoe mooi het op sommige plekken nog is, niet zo goed gaat met de wereld. Bossen worden massaal gekapt, verschillende diersoorten worden met uitsterven bedreigd, plastic afval lijkt eerder regel dan uitzondering op voorheen paradijselijke stranden en ook watertekorten komen meer dan eens voor. Hier kun jij als wereldreiziger wat aan doen!
1. Kies voor het gebruik van groene energie
Een van de mogelijkheden die je hebt om beter op het milieu te letten, is het gebruik van groene in plaats van grijze stroom. Het afnemen van groene energie wil overigens niet altijd zeggen, dat je ook daadwerkelijke groene stroom gebruikt! Vaak wordt in zo’n geval een deel van je betaling gebruikt om te investeren in groene, duurzame projecten. Denk aan het aanplanten van bossen, het ontwikkelen van nieuwe energiesoorten, enzovoorts. Op die manier draag je bij aan een betere wereld.
Naar een andere leverancier overstappen om energie van een duurzame aard te kunnen verbruiken, is het makkelijkste door een vergelijkingstool te gebruiken. Met zo’n vergelijkingstool zie je vaak in een oogopslag welke leverancier groene stroom tegen een zo gunstig mogelijk tarief aanbiedt.
2. Haal voor je vertrekt zoveel mogelijk of alle stekkers uit je stopcontacten
Je zult het vast weleens van oudere mensen gehoord hebben, als je op vakantie gaat haal dan alle opladers en stekkers uit de stopcontacten. Ook al staan de apparaten die energie verbruiken niet aan, veel van deze apparaten staan in de slaapmodus. Dit betekent dat ze niet actief aanstaan maar toch energie verbruiken om zo snel aan te kunnen. Naast het besparen van energie werkt deze maatregel ook ter preventie van brand in huis. Opladers en stekkers vliegen niet snel in de brand, maar je kunt beter het zekere voor het onzekere nemen.
3. Zelf groene stroom opwekken in huis
Naast de mogelijkheid om groene stroom af te nemen van een energieleverancier, kun je zelf ook groene stroom opwekken. Heb je bijvoorbeeld al eens overwogen om zonnepanelen op het dak van je woning te laten plaatsen? Met zonnepanelen zal je verbruik van grijze stroom sterk afnemen! Je kunt de zonnepanelen onder meer koppelen aan een boiler, zodat de groene stroom verbruikt wordt voor het verwarmen van water in huis. Groene stroom die je niet verbruikt, kun je verkopen aan het stroomnet. Zo hoeft er minder grijze stroom te worden opgewekt! Kijk in de voorwaarden van je energiecontract, hoe een energieleverancier met deze groene stroom omgaat.
4. Bij lange vakanties: ruim je koelkast en vriezer leeg en zet deze uit!
Koelkasten en vriezers verbruiken enorm veel energie, vooral in de zomer. Ben je van plan om lang op vakantie te gaan dan kan het lonen om de koelkast en vriezer leeg te ruimen. Maak al het eten en drinken op wat zich in deze apparaten bevindt en houd desnoods een kliekjesavond. Wanneer de koelkast en vriezer leeg zijn kunnen deze uit.
Eén relatief nieuwe koelkast verbruikt gemiddeld 140 kWh per jaar, de kosten hiervoor zijn ongeveer 31 euro per jaar. Eén vriezer verbruikt gemiddeld 164 kWh per jaar, wat gelijk staat aan 36 euro. Mocht je twee maanden op vakantie gaan, dan scheelt deze maatregel toch al bijna 12 euro én je verbruikt niet onnodig energie. Goed voor de wereld dus en ook een kleine beetje goed voor je portemonnee.
5. Check je verwarming en zorg dat deze écht uit staat
Als laatste maatregel is het belangrijk om te checken of je centrale verwarming wel echt uit staat. Bij ouderwetse verwarmingen kun je dit gemakkelijk handmatig doen, bij slimme thermostaten is het belangrijk om de verwarmingscyclus tijdelijk stil te zetten. Deze thermostaten weten vaak hoe laat iemand thuiskomt, hierdoor zal het huis automatisch verwarmd worden. Dit is natuurlijk zonde wanneer er niemand thuiskomt. Hetzelfde geldt voor automatisch ingestelde vloerverwarmingen, ook deze cyclus kan tijdelijk gepauzeerd worden.
