12x wat te doen in Friesland

Friesland is en blijft een leuke provincie voor een vakantie of weekendje weg. Wie gek is op bootje varen, komt hier zeker aan zijn trekken, maar de provincie biedt nog veel meer dan dat. De prachtige Elfsteden, mooie natuur, rust en ruimte en allerlei lokale delicatessen zoals suikerbrood en oranjekoek. Ben je er nog nooit geweest? Dan wordt het tijd om eens af te reizen naar het hoge noorden. Wij vertellen je alvast alles over wat te doen in Friesland.

→ mooiste B&B’s in Friesland

→ 3-daagse stedentrip Leeuwarden – Post Plaza Hotel & Grand Café

Waar wil je meer over lezen?

Dit wil je doen in Friesland!

1. De Elfstedentocht

Een manier om de bezienswaardigheden van Friesland te zien en de provincie beter te leren kennen is door een bezoekje te brengen aan de Elfsteden. Je kunt dit wandelend, fietsend, per boot of gewoon met de auto doen. Ik koos ervoor om de steden per auto te bezoeken, omdat ik maar een weekendje de tijd had. Maar ook als je langer de tijd hebt, is het de moeite waard om de route met de auto te rijden. In alle stadjes is van alles te doen, van leuke winkeltjes en gezellige cafés, tot musea en omringende natuur.

Ook tof: in iedere stad van deze Elfsteden is een fontein te vinden. De fonteinen noemen ze de 11fountains en ze zijn geplaatst in het jaar 2018. Toen was Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa! De hele provincie deed eraan mee, en zo kregen alle elfsteden een fontein.

Meer lezen over de Elfsteden en wil je ze zelf bezoeken? Je leest er alles over op de blog:

Bezoek tijdens je elfstedentocht de 11fountains

Ik heb de fonteinen in logische volgorde gezet om ze in een mooie route te kunnen bezichtigen: In Leeuwarden vind je de Love Fontein, in Sneek de fontein van Fortuna. In IJlst is de Onsterfelijke Bloemen fontein en in Sloten de Kievit fontein. Vervolgens vind je in Stavoren de vis van Stavoren en in Hindeloopen de Flora & Fauna Fontein. De Woeste Leeuwen van Workum in Workum volgt en daarna komt de Vleermuis Fontein in Bolsward. In Harlingen is de Walvis fontein te vinden in de haven aan de Waddenzee en in Franeker de Oortwolk Fontein. Als laatste is in Dokkum de IJsfontein te bezoeken. Deze fontein ziet er altijd anders uit, omdat het ijs is bevroren. Hoe erg het bevroren is, hangt af van de weersomstandigheden.

Let op: de fonteinen staan niet het hele jaar aan, houd de website van 11fountains in de gaten voor alle informatie en uitleg over de fonteinen.

Vergeet niet om ook een wandeling door elk centrum te maken

Tijdens de Elfstedentocht kun je in ieder stadje even uitstappen voor een bezoek aan de fontein, maar ook om een rondje te wandelen door het centrum. Zo heeft ieder stadje weer iets unieks en beleef je het leven in Friesland op zijn best! Ook zijn er in ieder stadje (korte) wandelroutes te vinden langs de mooiste plekken, informeer maar eens bij de lokale bevolking. Zo vond ik het Keerpunt in Dokkum heel bijzonder en absoluut ook een bezoekje waard. Dit is het punt waar de schaatsers weer omdraaien na het behalen van hun stempel en op hetzelfde water de stad weer verlaten. Er staan hier twee bankjes in de vorm van ouderwetse Friese schaatsen.

2. Eise Eisinga Planetarium

Tijdens de Elfstedentocht kom je ook in Franeker. Een knus stadje en sinds kort een echte publiekstrekker. Je vindt hier namelijk het Eise Eisinga Planetarium dat nu op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. Heel begrijpelijk, want Eise Eisinga bouwde dit planetarium al tussen 1774 en 1781. Hij liet instructies achter voor het onderhoud van het planetarium en legde ook uit dat er in een schrikkeljaar een aantal tandwielen verplaatst moeten worden om het kloppend te laten lopen. Kloppen doet het tot op de dag van vandaag nog steeds. Heel bijzonder om met je eigen ogen te bewonderen en meer te leren over deze wetenschapper uit Franeker.

Als je er dan toch bent, maak dan gebruik van je combiticket en breng een bezoekje aan het Kaatsmuseum. Deze typische Friese sport is lastig uit te leggen, maar de beste speler van het seizoen wordt in Franeker jaarlijks gekroond tot koning. Zeker de moeite waard om eens een kijkje te nemen.

4. Kunstwerk: wachten op hoogwater

In het laatste stuk van de route van Franeker naar Dokkum kun je gerust nog even via Holwerd rijden. Hier staat het kunstwerk Wachten op hoogwater. Dit is een kunstwerk met twee grote beelden. Deze beelden kijken uit over het wad. Hier kun je de verschillende getijden goed ervaren en bij helder weer zie je Ameland liggen. Ook kun je hier wadlopen. Je parkeert de auto en loopt het laatste stukje op de dijk tussen de schapen naar het kunstwerk toe. Je hebt een prachtig uitzicht vanaf boven op de dijk en kunt hier ook heerlijk even uitwaaien!

→ Lees hier meer over mooie natuurgebieden in Friesland

4. Elfstedenbruggetjes

We blijven nog even in de sferen van de Elfstedentocht. Tussen Dokkum en Leeuwarden vind je namelijk twee bruggen die verbonden zijn aan de Elfstedentocht. De eerste is het bruggetje van Bartlehiem. Tijdens de tocht op de schaats, komen de schaatsers twee keer langs dit bruggetje, daarom is het hier dan altijd een drukte van jewelste. Normaal gesproken is het bruggetje juist heerlijk rustig. Leuk om even een stop te maken en je in te beelden hoe het hier in 1997 moet zijn geweest. Het andere bruggetje is net voor de finish in Leeuwarden: de tegeltjesbrug. Deze brug heeft fototegeltjes van allerlei mensen die de tocht hebben volbracht. Samen vormen ze een kunstwerk van schaatsers. Kun je koning Willem-Alexander op het bruggetje vinden?

5. Leeuwarden

Leeuwarden is misschien niet de eerste stad waar je aan denkt voor een weekendje weg. Zonde, want de stad is ontzettend leuk. Je vindt er ontzettend veel geschiedenis in allerlei musea, monumenten en verstopte hofjes, het leukste winkelstraatje van Nederland, leuke cafés en veel cultuur. Een must visit is het Fries Museum, hier vind je een vaste collectie kunst en historische voorwerpen, maar ook wisselende tentoonstellingen.

→ 20x wat te doen in Leeuwarden

→ Boek je overnachting in het Post Plaza Hotel

6. Uniastate Bears

In de rit van Leeuwarden naar Sneek kun je onderweg stoppen in Bears voor Uniastate Bears. Dit is een bijzondere stalen constructie van de contouren van een oud gebouw. In de toren kun je naar boven klimmen en vanaf boven heb je een prachtig uitzicht over de omgeving en het omliggende landschap. Bears is ongeveer 20 minuutjes rijden vanaf Leeuwarden.

7. Makkum

Ben je op een mooie dag in Friesland? Rijd dan naar het gezellige Makkum voor een dagje op het strand aan het IJsselmeer. Zin om ook nog wat van het dorpje te zien? Struin langs de haven met de statige koopmanshuizen en over de mooie ophaalbruggetjes. Neem ook een kijkje bij de Koninklijke Tichelaar waar je eeuwenoud geglazuurd aardewerk vindt.

Heb je zin om te kitesurfen dat kan ook in Makkum, of rijd door naar Workum waar je vele kitesurfscholen hebt. Liever zelf niet het water op? Al die vliegers zorgen voor een kleurrijk geheel over het water. Of kies voor een van de andere toffe watersportactiviteiten in Friesland!

8. Nationaal Park de Alde Feanen

Nationaal Park de Alde Feanen is een geliefd gebied van fietsers, wandelaars en bootjesmensen. De Alde Feanen zijn via het water namelijk goed verbonden met andere wateren in Friesland. Vanaf hier vaar je zo naar Leeuwarden of juist meer naar het zuiden om bijvoorbeeld naar Grou, Sneek of Terherne te varen. Voor de fietsers en wandelaars zijn er volop routes, dwars door het groen. Onderweg kom je regelmatig langs een leuk café waar je even kunt opladen met een kop koffie en een taartje.

Ben je in de zomer in Friesland, check dan zeker even de planning van het Skûtsjesilen. Earnewald is een van de dorpjes waar een wedstrijd wordt gezeild, zelfs al snap je niks van de regels, dan zijn die grote boten een spektakel om te zien! Tip van Flip: Plof na afloop neer bij Brasserie Westersail, hier hebben ze de beste aardbeiensorbet van heel Friesland!

→ Meer weten? Lees hier alles over een vaarvakantie in Friesland die begint in de Alde Feanen.

9. De Waddeneilanden

Wie aan Friesland denkt, denkt waarschijnlijk niet alleen aan de Elfstedentocht en vaarvakanties, maar ook aan de Waddeneilanden. Vlieland, Terschelling, Ameland en Schiermonnikoog zijn de vier Friese Waddeneilanden.

Vlieland is knus en autovrij. Perfect om even helemaal tot rust te komen – of om je juist onder te dompelen in toffe muziek tijdens Into The Great Wide Open. Terschelling is van deze vier eilanden de grootste met knusse dorpjes en kilometers lange zandstranden. Ideaal voor in de zomer, lekker knus in het najaar en in de winter. Vooral omdat je dan uitgebreid kunt borrelen bij de Walvis terwijl je langzaam de zon in de zee ziet zakken. Ameland is perfect om eindeloos te fietsen of om nieuwe surf- en skateskills te leren tijdens Madnes Festival. Als laatste is er Schiermonnikoog, ook klein en autovrij en ideaal voor mensen die echt op zoek zijn naar rust en stilte.

→ Alles over de Waddeneilanden + toffe overnachtingstips

10. Dark Sky Parks

Als je dan toch in het waddengebied bent, ga dan zeker naar de een van de twee Dark Sky Parks van Nederland. De ene vind je op de Boschplaat op Terschelling, de andere in het Lauwersmeergebied. Hier geen lichtvervuiling, maar juist eindeloze sterrenhemels. Super bijzonder!

11. De Bosbergtoren

Op naar het zuiden van de provincie: Appelscha! Hier tref je een heel ander Friesland, want in plaats van weilanden en meren, vind je er eindeloos veel bos waar je prachtig kunt wandelen en fietsen. Letterlijke hoogtepuntje? Dat is de Bosbergtoren. Deze toren ligt op een 20 meter hoge duin en is zelf 33 meter hoog. Daardoor heb je een fantastische 360 graden view over de omgeving. Bij helder weer kun je zelfs Leeuwarden, Groningen en Assen zien liggen.

12. Lokale lekkernijen proeven

Schaatsen, skûtsjesilen, fierljeppen, allemaal van die typische Friese dingen, maar dat is zeker niet het enige. Wat dacht je namelijk van suikerbrood, oranjekoek, dûmkes, kruidnagelkaas en droge worst? Die moet je zeker geproefd hebben.

Begin daarom minstens een dag van je vakantie met een goede kop koffie en een stuk oranjekoek. Loop daarna even binnen bij een lokale bakker voor een zakje met dûmkes (anijskoekjes) om overdag wat te eten bij je te hebben of om mee te nemen naar huis. Plof voor een borrel neer bij een van de vele brouwerijen die Friesland rijk is en bestel er een borrelplankje bij die waarschijnlijk zal bestaan uit droge worst en kaas. Sluit de dag af bij een restaurant waar ze als toetje wentelteefjes van suikerbrood serveren. Iets minder goed voor de body, minstens zo goed voor de soul.

View this post on Instagram

A post shared by Omke Jan (@omkejan)

Plan je reis naar Friesland

Je ziet, er is heel wat te doen in Friesland, en het is de moeite waard om er minstens een weekend, maar eigenlijk langer heen te gaan.

Maak er een roadtrip van of kies een vaste plek om vanaf daar de omgeving te verkennen. We verzamelden alvast de 10 mooiste B&B’s in Friesland. Je kunt er ook voor kiezen om een compleet verzorgd weekendje weg te boeken, zoals deze 3-daagse stedentrip Leeuwarden – Post Plaza Hotel & Grand Café

Of kies uit een van de mooie hotels:

Wanneer ga jij naar Friesland?