Onmisbare tips voor een korte rondreis in Litouwen

Zin om een volgend land van je reislijst te schrappen? Litouwen is een minder bekende, Baltische bestemming die bol staat van geschiedenis en cultuur. In Vilnius, de historische en culturele hoofdstad van het land, ga je meteen goed van start. Wat ons betreft is deze bruisende stad met wisselende wijken en gezellige restaurants en cafés een echte verborgen parel onder de Noord-Europese stedentrips. Kaunas, de tweede grootste stad, laten de meeste reizigers onterecht vaak links liggen, terwijl de stad prachtig is. Bijzondere locaties als het kasteel van Trakai en het Pazaislis kloostercomplex zijn eveneens een bezoekje waard. Gelukkig liggen deze hoogtepunten bij elkaar in de buurt, wat van Litouwen een perfect land maakt voor een korte vakantie. We delen de leukste tips voor een korte rondreis door Litouwen om de verschillende facetten van de Litouwse cultuur te leren kennen!

Korte rondreis Litouwen

→ Vliegtickets naar Vilnius
→ Huur een auto voor je rondreis bij SunnyCars of Easy Terra

1. Hoofdstad met allure: verken het oude Vilnius

In 1990 werd Litouwen de eerste Sovjetrepubliek die zich onafhankelijk verklaarde van de USSR. Nadat Litouwen zich had losgemaakt en meer ruimte wist te creëren voor eigen identiteit, is het land hard bezig geweest om zichzelf op de kaart te zetten. Litouwen wordt nu als een voorloper gezien in regionale samenwerking, en het land heeft zich de laatste decennia steeds meer op het toerisme gericht. Litouwen is een land in beweging, bewoond door vriendelijke, daadkrachtige mensen met een vastberaden blik op de toekomst. Die vooruitstrevende houding proef je overal, en vooral in de hoofdstad Vilnius.

Met ongeveer een half miljoen inwoners is Vilnius prima te voet of elektrische step te verkennen, terwijl je tóch die typische sfeer zal proeven van een Europese hoofdstad met status en allure. Het oude stadscentrum staat op de UNESCO lijst van werelderfgoed, en de slingerende straten zijn uiterst geschikt om te flaneren. Neem een kijkje bij de Gediminas-toren, maak een rondje door de overdekte Halle market, ga een hapje eten bij beproefde restaurants als Mykolo 4, Ertilio Namas, of 14Horses, en strijk daarna neer op een bankje in het Bernardine park.

2. Zorg dat je het ludieke en creatieve Užupis niet overslaat

Naast de centrale straten van Vilnius is er één district dat je niet wilt overslaan: de Republiek Uzupis. Je leest het goed, het district Užupis heeft zichzelf op 1 april 1997 uitgeroepen tot onafhankelijke republiek. De staat van de Republiek wordt door geen enkele regering erkend en moet ook niet al te serieus worden opgevat. Het kleine district is een populaire plek onder kunstenaars, fijnproevers, liefhebbers van straatkunst en iedereen die simpelweg een drankje met vrienden wilt doen. Loop in ieder geval langs de reflecterende muur die de grondwet van Užupis in allerlei talen vertolkt. Deze ‘grondwet’ bevat wetten als: “iedereen heeft het recht om te sterven, maar dit is geen verplichting”, “iedereen heeft het recht om van de kat te houden en voor hem te zorgen” en “iedereen heeft het recht om van elke nationaliteit te zijn.”

3. Stijg op naar hogere sferen tijdens een ballonvaart, midden in de stad

Als je met een groep op stap bent, is deze bijzondere activiteit het overwegen waard: boek een betoverende ballonvaart voor in de vroege ochtend. Vilnius is een van de weinige steden in Europa waar heteluchtballonnen midden in de stad mogen opstijgen! Woorden kunnen niet volledig beschrijven hoe het voelt om op een kilometer hoogte boven het groene landschap rond de stad te zweven. Als je geluk hebt met het weer laat het ochtendgloren een machtig mooi schouwspel zien terwijl je in de verte een paar schichtige herten ziet wegrennen. Wat de ervaring tot een nog hoger niveau tilt is een vaardige, goedgemutste piloot. Onze piloot Giedrius Leškevičius is een getalenteerde televisiepresentator en muzikant, maar dus ook baas der ballonnen. Tijdens de vlucht werden we getrakteerd op zijn hartstochtelijke liederen, geheel passend bij de mooie uitzichten die langzaam voorbij gleden.

4. Een glimp van de duistere kant van Vilnius: de Lukiškės gevangenis

Niet alle facetten van Vilnius zijn sprookjesachtig mooi. De stad heeft een bewogen geschiedenis die ook minder bevallige sporen heeft achter gelaten in het stadslandschap. Dat maakt de volgende locatie overigens niet minder interessant. Lukiškės is een voormalige panopticongevangenis die inmiddels is omgedoopt tot cultureel centrum. De gevangenis werd geopend in 1904, gesloten in 2019 en was operationeel tijdens zowel de Sovjettijd als de nazi-bezetting. Opvallend: de afgelopen tijd werd het voormalige gevangeniscomplex gebruikt als filmlocatie voor Stranger Things seizoen 4. Tegenwoordig wordt het complex regelmatig ingezet voor festivals, concerten, of een hapje en drankje met vrienden. Binnenin de gevangenis zijn er een aantal ruimtes omgebouwd om een interessante tentoonstellingen over de geschiedenis van de gevangenis te vormen.

5. Kaunas: cultuursnuiven in de tweede stad van Litouwen

Kaunas is als tweede stad van Litouwen een prima stop voor een dagje cultuursnuiven en wandelen in de parken. Kaunas fungeerde tijdelijk als hoofdstad in het interbellum en werd in 2022 zelfs benoemd als de culturele hoofdstad van Europa. Zo is er bijvoorbeeld het M. K. Čiurlionis National Art Museum, waar je het werk van moderne en hedendaagse Litouwse kunstenaars kan bewonderen, maar ook de kunst van het kryždirbystė kan leren kennen. Deze historische, Litouwse volkskunst van houten sculpturen (vooral in de vorm van kruizen) staat op de UNESCO-lijst van immaterieel cultureel erfgoed en wordt overigens nog steeds beoefend.

Vergeet ook niet een paar uur te plannen voor een bezoek aan Pažaislis, net buiten de stad. Dit historische hoogstandje is een kloostercomplex dat dateert uit de 17e eeuw. De kerk en kloostergebouwen staan te boek als de mooiste barokke gebouwen in Litouwen, en de tuin bij het hof fungeert als fijne groene oase. De andere belangrijke reden om hier langs te gaan is om te lunchen of dineren bij het restaurant van hotel Montepacis, dat gehuisvest is in het kloostercomplex. Hier worden historische, Litouwse gerechten in een nieuw jasje gestoken. Vlak naast het complex ligt ook Kauno marios, een stuwmeer waar je op warme dagen een duik kan nemen. Een bonustip voor Kaunas stad: verlaat het centrum niet zonder de chocoladetaart met kersen en marsepein bij Chocolaterie CH te proeven.

6. Kastelen, meren en unieke Europese gerechten in Trakai

Als laatste bestemming voor de rondreis door Litouwen tippen we Trakai: een historische stadje gelegen in een beboste omgeving met fraaie meren. Deze regio is een tikkeltje toeristisch, maar je kan er in de zomer heerlijk zwemmen en boottochten maken, en bovendien het eilandkasteel van Trakai bezoeken.

Daarnaast biedt Trakai een culturele dimensie die je op andere plekken in Europa niet kan vinden. In Trakai woont namelijk de Karaim gemeenschap. Deze kleine etnische groep in Litouwen heeft een eigen taal, eigen keuken en eigen geschiedenis. De unieke keuken kan je het beste proeven door aan te schuiven bij restaurant KYBYNLAR, waar je typische kibinai knoedels en andere authentieke gerechten kan proeven. De Karaim taal wordt vloeiend gesproken door ongeveer 30 mensen ter wereld, die allemaal in Litouwen wonen, en is inmiddels opgenomen in de UNESCO Atlas of World’s Languages in Danger. Hun voorouders arriveerden rond 1397 in Trakai, toen groothertog Vytautas enkele honderden families van de Krim meebracht om hen te rekruteren als bewakers en soldaten.

Rondreis door Litouwen uitbreiden?

Wil je wat extra dagen aan je rondreis vastplakken? Litouwen is vergeleken met Nederland dunbevolkt, dus veel andere grote steden ga je er niet vinden. Onze algemene tip is daarom om je vooral op de nationale parken te richten. Als je wat meer tijd hebt en de rondreis wil uitbreiden, zijn er nog een aantal andere locaties die je aan kan doen, bijvoorbeeld: Aukstaitija National Park, de Heuvel der Kruisen in de buurt van de stad Šiauliai, en de kuststreek rond de Koerse Schoorwal.

Lijkt het jou ook gaaf om een rondreis te maken door Litouwen?

→ Bekijk hier alle artikelen over Litouwen