Voor een bijzondere reiservaring hoef je niet uren te vliegen. De wijk Ehrenfeld in Keulen biedt een fantastisch alternatief op slechts drie uur met de trein van Utrecht. We horen je denken, Ehrenfeld in Keulen…! Wat is daar dan precies te doen? Iedereen kent natuurlijk de Keulse Dom, de mintgroene bruggen en de gezellige kerstmarkten (check hier meer tips), maar de stad Keulen heeft echt nog veel meer te bieden. De veerkrachtigee en industiële wijk Ehrenfeld is een van die plekken en we delen heel graag waar meer over de historie en onze tips met je!
Zo kom je in Ehrenfeld wanneer je in Keulen bent
Zes minuten met de trein vanaf Köln-Hauptbahnhof ligt Ehrenfeld, een postindustriële wijk met een creatief randje. De buurt heeft tal van prachtige muurschilderingen, gezellige bars, restaurants en clubs en kunstgalerijen in voormalige fabrieken. Ehrenfeld is lang niet de enige wijk in Duitsland die zichzelf volledig heeft moeten opbouwen na de bombardementen van de Tweede Wereldoorlog, maar hier is het contrast tussen rauw en modern wel erg voelbaar.
Zodra je de trein uitstapt en het station van Ehrenfeld uitloopt, is het industriële verleden van de wijk direct merkbaar. De vuurtoren van de oude Heliosfabriek, waar gloeilampen werden geproduceerd, prijkt boven de wijk uit. Dit symbool is het kenmerk van Ehrenfeld en komt overal in de buurt terug, tot aan het bier aan toe. De mix tussen oud en nieuw is direct te zien door de kleurrijke street art van de toren op de wand van het station.
Leven rond de fabriek, zo groeide Ehrenfeld uit tot industriële wijk
Ehrenfeld is afgelopen decennium continu in beweging geweest. In 1888 werd Ehrenfeld bij Keulen gevoegd en al snel vestigden verschillende fabrieken uit de metaal-, cosmetica- en elektriciteitsindustrie zich in de jonge wijk. De bevolking trok op de werkgelegenheid af en het aantal inwoners groeide rap tot bijna 8.000 inwoners in 1942. De fabriek zorgde niet alleen de werkgelegenheid, maar domineerde bijna alle aspecten van het leven in Ehrenfeld. Van de voetbalclub tot aan de pub en van de basisschool tot aan de kerk: alles verbond zich met de fabriek.
Restanten van deze periode zijn nog steeds zichtbaar. Zo is de pub Herbrand’s, genoemd naar de voormalige vervoersmiddelenfabriek P. Herbrand & Cie, nog steeds in gebruik. “De kroeg is jarenlang van generatie op generatie doorgegeven,” vertelt Peter, werkzaam bij Herbrand’s. “Na het sluiten van de fabriek is het gezicht van de Herbrandstraat geleidelijk veranderd. Onze kroeg is een ontmoetingspunt geworden voor gasten met allerlei verschillende achtergronden en daar zijn we trots op.”
Helaas kreeg ook Keulen, samen met vele andere Duitse steden, het zwaar te verduren tijdens de Tweede Wereldoorlog en Ehrenfeld werd bijna volledig platgebombardeerd. Bewoners lieten het hier na de oorlog niet bij zitten en met behulp van financiële injecties vanuit het Marshallplan en de overgang naar de Duitse Mark werden lege kavels omgetoverd tot woonhuizen, Na de vestiging van kleine en middelgrote bedrijven uit de gereedschapsindustrie, machinebouw en voedingsmiddelenindustrie trok de economie weer aan. Ook de enkele gebouwen die overeind wisten blijven kregen een nieuwe functie. Zo werd de voormalige Helios-fabriek gebruikt als locatie voor de eerste supermarkt van Duitsland in 1957.
Wederopbouw, dit gebeurde na de oorlog
Toch heeft de oorlog grote impact gehad op het aantal inwoners van Keulen. Na de bombardementen leefden er nog slechts vierduizend inwoners tussen het puin. Dat is bijna een halvering van de bijna achtduizend inwoners die er voor de oorlog woonden. De rappe wederopbouw van de stad en een grote toestroom van gastarbeiders in de jaren zestig hebben ervoor gezorgd dat het aantal inwoners van de stad dertig jaar na dato de grens van een miljoen passeerde. Vandaag de dag heeft Ehrenfeld nog steeds een hoog percentage inwoners met een migratieachtergrond, namelijk 36%. Het multiculturele karakter is hierdoor nog steeds terug te vinden in de buurt met veel bijzondere supermarkten en grappige buitenlandse winkeltjes.
Duitsland heeft na de oorlog hevig geïnvesteerd in het verschaffen van werkgelegenheid door het vormgeven van een op zware industrie gerichte economie. In eerste instantie heeft dit een enorm positief effect gehad op de snelle wederopbouw, maar het heeft ook een keerzijde: de industrie is niet ingericht op de lange termijn. In de jaren zeventig zijn andere landen de productie gaan verplaatsen naar landen met goedkope arbeidskrachten. Dit zette de Duitse, op zware industrie gerichte economie buitenspel. Ook de opkomt van industrie gebaseerd op micro-elektronica en high-technology zorgde voor van een verplaatsing van industriële gebieden naar nieuwe terreinen. Door de ontwikkeling van deze technologie kunnen delen van het productieproces op verschillende plaatsen uitgevoerd worden. Daarnaast richten nieuwe industrieën zich meer op dienstverlening, informatie en kennis. Fabrieken in Ehrenfeld konden hier niet mee wedijveren en sloten noodgedwongen haar deuren met een leegloop tot gevolg.
Nu wordt Ehrenfeld gedomineerd door creatieve pioniers
Maar deze wijk is niet voor niets zo veerkrachtig: opnieuw heeft de buurt weten te overleven wegens de flexibiliteit van haar inwoners. In plaats van het in verval te laten raken van de fabriekshallen en loodsen, ontdekten kunstenaars en creatieve ondernemers eind jaren zeventig de leegstaande gebouwen en trokken hierin om deze om te toveren tot woningen, ateliers, restaurants, koffiezaken en werkplaatsen. Deze pioniers vestigden zich tegen lage prijzen in de leegstaande gebouwen, en transformeerden de buurt tot creatieve broedplaatsen. De nieuwe bewoners gaven de wijk kleur – letterlijk middels de vele street art – en anderen volgden hun voorbeeld. Ehrenfeld wordt wegens de lage huurprijzen en creatieve sfeer een gewilde plek om te wonen.
Tijdens een wandeling door de wijk is het hippe karakter van de buurt overal te zien. In de Körnerstraße in een oud arbeiderspand zit het koffietentje Van Dyck. Op een doodgewone dinsdag puilt het zaakje uit van wijkbewoners die samenkomen voor een bakje koffie en een lunch. Voor de deur staan felgekleurde racefietsen en de prullenbakken voor het pand zijn getransformeerd tot plantenbakken. De combinatie van het oude fabrieksbestaan en de nieuwe invulling hiervan geeft de straat een bijzondere uitstraling.
Deze metamorfose van de oude arbeiderswijk is gestimuleerd door investeringen vanuit de lokale overheid. Zo werden er twee onderdelen van de Keulse universiteit in Ehrenfeld gevestigd, trokken veel high-techbedrijven en start-ups, zoals softwarebedrijven Silexica en ThoughtWorks, naar de wijk en wordt er elke twee jaar het Cityleaks festival georganiseerd waarbij lokale, nationale en internationale kunstenaars de wijk gebruiken als persoonlijke schildersezel. Al deze jaren van ontwikkeling hebben een bijzondere mix van mensen naar de wijk weten toe te trekken. Jonge ondernemers, kleurrijke kunstenaars, verschillende nationaliteiten en studenten zorgen voor een bonte verzameling aan inwoners die de wijk kleur geven. De prachtige industriële gebouwen en de nieuwe functies die de lokale bewoners hieraan hebben weten te geven zorgen voor een unieke sfeer die nergens anders in de stad te vinden is. Dit samen met de uitbundige en toffe street art maken Ehrenfeld een bijzondere locatie die meer dan de moeite waard is een dag te bezoeken.
5 tips voor Ehrenfeld
Benieuwd wat je zeker moet doen wanneer je zelf in Keulen bent? Dit zijn onze tips voor Ehrenfeld:
1. Ontdekt de street art in Ehrenfeld tijdens een wandeling
Je kan het bijna niet missen: overal in de wijk is kleurrijke street art van nationale en internationale artiesten te bezichtigen. Loop mee met de gratis wandeltour waarbij een gids je langs al het moois leidt, of ontdek de bijzondere graffiti door zelf de wijk in te gaan. Zo’n gratis street art tour in Ehrenfeld (helemaal gratis is het eigenlijk niet, maar je betaald wat jij het waard vond) kun je boeken bij Alternativecolognetours.com!
2. Bezoek het Goldmund LiteraturCafe
In dit bijzondere cafeetje staan de boeken tot aan het plafond opgestapeld. Je stapt direct in een knusse mengelmoes van bibliotheek en huiskamer. Geniet van een heerlijke kop thee of koffie en duik met je neus in de boeken. Ook voor een lunch of diner zit je hier goed.
3. Voor een fijne retro-vibe moet je bij Café Franck zijn
Grafisch behang in felle kleuren, een interieur dat zo uit de jaren ’50 lijkt te komen en lekkere hangbanken. Goed voor een heerlijk ontbijt of kop koffie, maar ook om te dansen als ’s avonds de meubels aan de kant worden geschoven.
4. Shop bij bijzondere winkeltjes in de Körnerstraße
Deze straat is het epicentrum van de wijk en zit vol leuke tweedehandswinkeltjes, galerijen en cafés. Hier vind je prachtige oude en nieuwe ontwerpen bij Utensil, stoffen bij Libelle, handgemaakte sieraden van Mori en versgebrande koffie van Van Dyck.
5. Drink een Helios-biertje bij Braustelle
Zin in een biertje? Dan wil je deze tip ook niet overslaan! Dit is namelijk de enige echte brouwerij van de wijk. In deze gezellige brouwerij proef je de echte Duitse sfeer en kun je genieten van hun zelfgebrouwen biertje, geheel toepasselijk vernoemd naar de Heliosfabriek.
Tips om je reisje naar Keulen te plannen
- Een toffe plek om te overnachten is het Hotel 18arts hotel, waar elke kamer compleet anders is
- Je kan heel makkelijk met de trein naar Keulen, check hier treintickets
- Zoek je een leuke reisgids? Bestel de Time to Momo Keulen reisgids met allerlei wandelingen erin!
Een must: Ga mee met Eva tijdens een wandeling door Ehrenfeld
Eva is 27 en woont in Ehrenfeld, Keulen. Drie jaar geleden besloot ze haar liefde voor de wijk en de stad over te dragen aan anderen en zette ze een start-up op: Alternative Walking Tours Cologne. In eerste instantie was het bedrijfje bedoeld als bijbaan maar inmiddels is het uitgegroeid tot haar full-time baan en heeft ze drie gidsen in dienst. Tijdens deze tours vertelt ze gepassioneerd over alle facetten die de wijk rijk is en de veranderingen die ze heeft ondergaan. Op deze manier hoopt ze het karakter van Ehrenfeld te verspreiden en mensen enthousiast te maken over het behoud hiervan. De transformatie van de wijk baart haar zorgen. “De sfeer is compleet veranderd. Voorheen zaten er in deze buurt tien galerijen, nu zijn het er nog maar twee. Je ziet nu overal mensen in pak, vijf jaar geleden was dat niet zo. Kleine winkeltjes trekken weg omdat ze de huur niet meer kunnen betalen, laatst is er een club gesloten om plaats te maken voor een kantoorgebouw en het oude treinstation is gesloten. Gelukkig zie je nog steeds wel veel kenmerken van hoe het vroeger was. Er zijn bijvoorbeeld veel oude pubs die nog uit de tijd van de fabrieken stammen. Deze worden al generaties door dezelfde families gerund en zijn nog steeds heel gezellig. Mensen proberen de bijzondere kenmerken van de buurt te behouden maar het wordt steeds lastiger doordat steeds meer oude gebouwen worden opgekocht, gesloopt en opnieuw worden gebouwd. Ik ben bang dat Ehrenfeld haar karakter verliest.”
Deze blog is geschreven door Mathilde de Jeu
