Als we één reden moesten benoemen waarom Madagascar zo hoog op onze bucketlist staat (lees hier meer over backpacken in Madagascar), dan is dat met stip op nummer één de Allée des Baobabs. Oftewel het meest fotografeerde en iconische stukje Madagascar. Mocht je het niet meteen voor de geest kunnen halen: Denk aan een rood gekleurd zanderig pad, waarlangs gigantische Baobab’s trots de afkadering van de weg vormen. Je vindt dit natuurparadijs in het westen van het land en het is een van de meest bekende plekken waar Baobab’s groeien ter wereld. Maar wat zijn dit precies voor bomen? Waarom zijn ze zo bijzonder? En waar kun je ze nog meer spotten naast de Allée des Baobabs in Madagascar? We vertellen je heel graag meer over deze bijzondere natuurverschijnselen!
De Baobab Boom, dit wil je erover weten
De Baobab Boom wordt ook wel eens de Apenbroodboom genoemd (dit omdat sommige apen de vruchten graag eten) en de wetenschappelijke benaming is volgens Wikipedia ‘Adansonia’. Vernoemd naar de Franse natuuronderzoeker Michel Adanson. Het uiterlijk van Baobab’s zijn enorm kenmerkend. Het zijn bomen met een enorm dikke stam, ze doen een beetje denken aan de Sequoia Trees die je ook wel in Amerika tegenkomt, alleen hebben deze bomen een stuk minder groen op de top en oogt hun enorm dikke stam net zo droog als de omgeving waarin ze graag groeien. Qua grootte moet je denken aan bomen van ongeveer 5 tot 25 meter hoog en een stamomtrekt van ongeveer 11 tot 34 meter. De boom kan zo goed in droge omgevingen overleven, omdat in de dikke reusachtige stammen genoeg opslagplek is voor het water dat alleen in het regenseizoen valt. Door het water goed op te slaan, kan de boom ook in extreem warme en droge periodes overleven.
Verschillende soorten Baobab Bomen
Er zijn trouwens verschillende soorten apenbroodbomen en die in Madagscar wordt ook wel de Baobab van Grandidier genoemd, omdat deze zo veel gefotografeerd is, is deze waarschijnlijk het bekendst. Dit zijn alle acht types:
- Afrikaanse Baobab
- Afrikaanse Bergapenbroodboom (deze soort is pas net ontdekt en groeit wat hoger gelegen)
- Baobab van Grandidier (dit zijn de bekende apenbroodbomen die je zo goed kent van de foto’s)
- Malagassische baobab (deze baobab krijgt al wat eerder takken dan de Baobab van Gradidier en oogt daardoor wat minder lang)
- Fony Baobab (dit is een iets kleinere versie van de Baobab de Gradidier, deze wordt vaak maar 12 meter en is wat boller)
- Suarez Baobab
- Za Baobab (deze kan soms wel 40 meter hoog worden en heeft soms een diameter van 6 meter!)
- Australische Baobab (deze boom heeft soms de vorm van een bolle fles en komen voor in Western Australia en in de Northern Territory)
Waar groeien Baobab’s en kun je ze zien?
Er zijn een paar plekken waar je Baobab’s kunt zien. Helaas worden wel de meeste met uitsterven bedreigd en is het een unieke, niet veel voorkomende plant meer. Je kunt ze nog spotten in:
- Centraal, Zuidelijk en Oostelijk Afrika
- Arabisch schiereiland
- Madagascar
- Australië
De legende van de Baobab Boom
Volgens de ene legende groeien de Baobab Bomen verkeerd om. Deze legende komt van de San (de bosjesmannen die in Afrika leefden) en volgens hen hebben goden de bomen ooit op aarde terug gegooid, maar kwamen ze verkeerd terecht waardoor de wortels nu de lucht in steken en de top van de boom juist in de bodem vast zit. Volgens andere legendes is de Apenbroodboom de eerste boom op aarde geweest, een boom die allergrootste wilde zijn en daarom zo hard groeide. In andere verhalen komt naar voren dat de boom zo groot is, omdat hij dan de Goden zou kunnen bereiken. Vanuit de hemel kan hij zo weer wijsheden en advies ontvangen en doorgeven aan de mensen. Of er iets van waar is of niet? Guess we will never know… Het is in ieder geval een heilige boom voor veel mensen.
Baobabs een superfood?
Tegenwoordig verschijnen er meer mogelijke mythes en verhalen over de bomen online. De boom en dan met name de vruchten ervan worden namelijk ook wel als een superfood gezien (check bijvoorbeeld deze Bio Baobab Superfoods op Bol.com) en veel besproken op fit en health blogs. Iets dat ons weer een beetje gek in de oren klinkt, want veel bomen worden bedreigd met uitsterven toch…? Hoe dan ook, de bomen en met name de vruchten ervan, zijn volgens sommige mensen onwijs gezond, voedzaam en zit er veel Vitamine C en vezels in. Als je even googled zul je ook gauw Baobab poeder tegenkomen wat steeds vaker in smoothies wordt gedaan of wat je over je yoghurt kunt doen. Of het een feit of fabel is? Er is weinig wetenschappelijk onderzoek naar gedaan, dus wij kunnen het niet per se beamen maar de productbeschrijvingen zijn in ieder geval erg lovend en op Bol.com kun je het gewoon bestellen. Kies een potje voor 16,95 of een grote zak Baobab fruit poeder voor 14,- euro. Volgens het laatste product komt het poeder uit Malawi en zit er niet alleen Vitamine C in maar ook Vitamine A, B1, B2, B3 en B6. Daarnaast is het rijk aan mineralen zoals calcium, ijzer, magnesium, mangaan, fosfor en zink. Dat de vruchten uit de boom in Afrika worden gegeten is in ieder geval wel waar en in sommige landen schijnt het zelfs een belangrijke voedselbron te zijn. Van het vruchtvlees tot de zaden, vrijwel elk deel van de vrucht wordt gebruikt. In Afrika wordt het vruchtvlees vers gegeten, maar hier is het alleen in poedervorm verkrijgbaar.
Klimaatverandering treft eeuwenoude Baobab Bomen
We zeiden net al een paar keer dat de machtig mooie bomen met uitsterven bedreigd worden. Heftig want de bomen kunnen zo’n 1000 jaar oud worden en met wat meer geluk zelfs 2000 jaar oud! Onlangs verscheen dit nieuwsbericht op NRC wat dit bevestigt en daarin komt naar voren dat de klimaatveranderingen helaas impact lijken te hebben op de eeuwen oude bomen. De uitleg: Doordat het een stuk droger is geworden in de gebieden waar de bomen normaal groeien, hebben ze minder water om op te slaan en wordt het moeilijk voor de bomen om hun watervoorraad voldoende aan te vullen voor de extreem droge periode na het regenseizoen. Het lijkt niet om een epidemie te gaan. Dat het serious business is blijkt wel uit het feit dat negen van de oudste Baobab Bomen ter wereld in de afgelopen twaalf jaar zijn doodgegaan, dit was onder andere in Zimbabwe en in Botswana. Hoe het dus zal gaan met Allée des Baobabs in Madagascar is de vraag, wat wij hier in ieder geval uit halen is dat we echt enorm zuinig op onze indrukwekkende natuur en aarde moeten zijn.
Tijdens een reis nog een Baobab boom spotten?
Er zijn verschillende reisorganisaties die reizen organiseren waarbij je de bomen met eigen ogen kunt zien. Check bijvoorbeeld:
